Deprem Sonrası Neyi Nasıl Yapalım?: Gıda Yardımı
Prof. Dr. Yusuf Yürümez1995 yılında Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun oldu. 1998 yılında Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesinde Acil Tıp Uzmanlık eğitimine başladı ve 2003 yılında tamamladı. Aynı yıl Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Ana Bilim Dalında yardımcı doçent doktor unvanıyla akademik hayatına başladı ve 2008 yılında doçent unvanı aldı. 2010 yılında Sakarya Üniversitesine geçiş yaptı ve 2014 yılında profesör unvanı aldı. Çok sayıda uluslararası ve ulusal yayını mevcuttur. Aynı zamanda çok sayıda dergide editörlük de dâhil olmak üzere görevler aldı. Bunlardan Sakarya Tıp Dergisi ve Akademik Acil Tıp Olgu Sunumları Dergisinde kurucu editörlük yaptı. Halen Geleneksel ve Tamamlayıcı Anadolu Tıbbı Dergisinin kurucu ve baş editörüdür. Akademik hayatına Sakarya Üniversitesinde devam etmektedir. Evli ve 3 çocuk babasıdır.
Son yaşanan Kahramanmaraş merkezli (Pazarcık ve Elbirstan) depremden eşimiz, dostumuz ya da bir yakın arkadaşımız dolayısı ile muhtemelen etkilenmeyen hiç kimse kalmamıştır. Ülkemiz açısından asrın depremi desek kesinlikle yanılmış olmayız. Art arda gelen iki deprem tarihte görülmüş müdür? bilmem, ama inanılmaz yıkıcı bir sonuç ortaya çıkardığı hepimizce malum. Yaklaşık 10 ilimizde ciddi yıkım onlarca ilimizde ise yıkım oluşturmasa dahi farklı derecelerde etkilenime neden olduğu aşikâr.
Öncelikle hepimize geçmiş olsun. Allah bu millete bu tür bir acıyı bir daha yaşatmasın. Zor günlerden geçiyoruz. Herkes bir şeyler yapmaya çalışıyor. Kimi eli ile, kimi dili ile, kimi parası ile, kimisi ise duası ile… Hepsi de kabulümüz. Ancak bu aşamada dikkatlerden kaçmaması gereken yapılan yardımların organize şekilde yapılmasının gerekliliğidir. İyi niyetle ancak şuursuz şekilde yapılmaya çalışılan yardımlar yarardan daha çok zarara dahi neden olabilir.
Bu tür bir afette koordinasyonun devlette ve devletin resmi kurumlarında olduğu asla unutulmamalıdır.
Bu yazının beslenme odaklı gıda yardımı veya hizmeti sunmak isteyenler için bir yol gösterici olması hedeflenmiştir.
Öncelikle afetler sonrası ortaya çıkan beslenme iki aşamada ele alınmalıdır. Bunlardan ilki kısa dönem ve ikincisi ise uzun dönem beslenme hizmetidir.
Kısa dönem beslenmede öne çıkan unsurlar;
- İlk aşamada çorba veya çay gibi sıcak gıdalar sağlanmalıdır. Bu gıdalar karın doyurmanın yanı sıra aynı zamanda depremzedelerin kendilerini psikolojik açıdan iyi hissetmelerini de sağlayacaktır.
- Kısa dönem beslenme hizmetinde temini kolay, bozulmaya karşı dayanıklı ve kalorisi yüksek (ekmek ve diğer tahıl grubu gıdalar, çorbalar, peynir, yoğurt, zeytin, bisküvi, meyve suyu, konserve yiyecekler, çay gibi) gıdaların dağıtımı sağlanmalıdır.
- Temiz su sağlanması ise en temel sorunlardandır. İlk aşamadan itibaren temiz suya ulaşım mutlaka sağlanmalıdır. Depremzedeler için içme ve diğer ihtiyaçlar için tavsiye edilen su miktarı en az 15 litredir.
Uzun dönem beslenme hizmetlerinde öne çıkan unsular;
Bu dönemde artık toplu beslenme söz konusudur. Bu yüzden besin güvenliği, uygun pişirme, hazırlama, depolama, servis etmede kullanılan araç ve gereçlerin temizliğine dikkat edilmelidir. Ayrıca depremzedeler için önerilen kalori miktarının kişi başı ortalama 2100 kkal olduğu da unutulmamalıdır.
- Mümkünse bu dönemde artık depremzedelerin kendi yiyeceklerini kendilerinin hazırlamalarına olanak sağlanmalıdır. Bunun için gerekli araç gereçler temin edilmelidir.
- Kısa dönem beslenmede önerilen gıdalara ilave olarak uzun dönem beslenme için önerilen gıdalar arasında; kuru baklagiller, yumurta, fındık, ceviz ve besin değerinin yüksek olması sebebiyle tahin helvası gibi gıdalar önerilmektedir.
- Gıda dağıtımı sırasında bireysel özelliklerin yanı sıra (yaş, cinsiyet ve sağlık durumları) kültürel özelliklere de dikkat edilmelidir. Aynı zamanda gıdalar mevsime uygun ve temiz olmalıdır.
Gıda desteği için Türk Kızılay’ı tarafından afet durumlarında dağıtılmak üzere önceden hazırlanmış, bir ailenin ortalama 7 günlük beslenme ihtiyacını karşılayan ve ortalama 5 kişilik bir ailenin günde 2100 kkal almaları düşünülerek oluşturulmuş gıda paketleri referans alınabilir. Ayrıntılı bilgi için: https://www.kizilay.org.tr/Upload/Dokuman/Dosya/86107045_afetlerde-beslenme-hizmetleri-kilavuzu.pdf
Özetle deprem gerçekleşti ve yıkımını yaptı ama artçı etkileri devam ediyor.
Şimdi doğru kanaldan, doğru yere, doğru şekilde destek zamanı.
